Ciwan Haco - Destana Egideki 1

Destana Egîdekî
"Lêxin, lêxin hevalno lêxin,
Bibarînin bibarînin, birano
Ev me çi dihesibînin!"
Hemu roj, hemu êvar, hemu şev
Wî weha gotibu u gule barandibû
Roj qulipîbu ser êvarê, evar ser şevê, şev ser rojê

Şer berdewam bu
Beden westiyayî, keser giran, birîn kur
Mêjî xurt,avur tuj
Dil keleha mêrxasiyê bu
Lome ji ne şerm bu
Ya man ya neman bu

Çi ji destê wî, çi ji deste wan dihat...
Îxanet li re bu
Îxanetê zora welatevîniyê biribu
Dor li wan girtî
Li jêr esker,
Li jor helîkopter
Nefes li wan çikyayî bû
Li pala çiyayen serîbilind
Di gundekî beçare ye Kurdistane de
Wext, wexta şer, man u nemane bu
"Hevalno, em çi bikin...
Begavî bextreşî ye, kambaxiya me kurdan e
Le, gava begavî li ber deriyan e
Wext, wexta jîr u mêrxasan e
Wext hatiye; wext, wexta şer e, xurtî u huner e
Em penc kes, ew penc hezar kes
Em penc hezar dil, ew penc dil
Em penc hezar dilen biheq, ew neheq
Kî dikare dile bi evîne hildave vegire?
Ma ev me çi dihesibînin!.."
Yek bi yek li hevalen xwe niherî
Ew yek bi yek hembez kirin
Bi herdu tiliyên xwe yen deste raste simbele xwe bada

Çek, pusat u rextên xwe şidandin Berîk ajot deve tifinga xwe 0 got;
"Hevalno, ji bîr mekin
Em penc hezar dil
Penc hezar efsaneyên li ser levan
Penc hezar destanên li ser kaxizan in
Penc hezar sterken ronîyen kurdan in..."

Saw u xofa mirine Coş u heyecana liberxwedanê
hebû
Li ser berfa gewher renge sor a xwîn 0 tave hebu
"Ax.,ev tav",
"Eger tava dane evare li me biqulibe
U em xwe bi evare bigihînin
Heye ku deriye felatê li me vebe7"
Çendîn şere dijwar ew ketibuye
Çendîn caran wî îxanet, daf, dek xefik u kemîn dirandibu
Ew şervane welatê şervanan
Regire bav û kalan bu

"Ev çi hale"
"Ez evîndar û şerwanê ronahiye
Ez dijmine tarî zulmete
Ez niha li heviya şeve me"

Ew penc kes bun, çar mer u jinek
Ku her yek ji derek, le xwedî qederek "
Lêdin hevalno lêdin
Ma ev me çi dihesibînin!.."

Deh bi deh, sed bi sed
Teqîna çekan, vizîna gulan bu
Ne vîçîna teyran, ne herîna hespan
Ne evîna segan, ne meyina berxan
Ne jî denge însanan bu
Bi tene dengek hebu
Zagon, zagona şer u lecan bu
"Kî ne ev eskeren ku weha gule li me dibarînin
Ji ku ne, li ser axa me çi ji me dixwazin
Ma evîn u evîndaren wan
Hez u hezkaren wan nîn in
Çima ew hez u evîna me tenagihin"

Saet çend bu
Şeve çima weha mîna bukeke xwe xemilandibû
Sterk çima weha ronî
Heyv çima weha di lehiya xweşiyê de bu
Di vê sar 0 seqemê de çima weha germ bu

"Sterken welatê min
Heyva erd u axa min"
"Hun şahîd in; em ne diz u keleş in
Ne pêxas u zikreş in
Em evîndaren we, egîden ronahiye ne
Eger li me qewimî 0 li vir em bun şehîden we
Xebera mêxasiya me bigihînin bi însan u gele me"

"Ax li min daye"
Çaven wê yen reş mîna çaven xezalan vekirî
Deve wê bi ken bu
Pore wê belavbûyî , stuye wê gola xwînê bu
Wî sere wê danî ser çoga xwe
Pişta xwe vekir, li stuye wê bada
Bi destan pore wê mist da
Bîstekê, bedeng çave wî li ser çaven xezalan ma
Çend dilop hestir ji çaven wî ber bi jêr bu
U ew giriya
Di bin barana gulan de ew giriya

Şev diçu Sterk diçû , heyv diçu
Xewna azadiye, heviya felatê diçu
Hizr u bîr , serpêhatî 0 jiyaneke ciwan diçu

"Xwedeyo...
Ji berbanga Kurdistan xweştir
Ji rojeke nu ya welatê min geştir çi heye!"
"Em diçin"
"Em diçin, le kîdikare re li berbangen welatê min bigire
Kî dikare roja nu li welatê min qedexe bike?
" "Em diçin
Em diçin, le mîna ku bav u kalan dikirin Ji ve roja nu re xêrhatin
Ji ve berbanga welatê min re stran u gotin divê"
Wext, wexta strane welatê neçar bu
di berbanga sibe de, li sere çiyan
Alana denge egîdekî xort bu
"Lê lê daye...
Lê dayê, sere sibe ye, sibeyeke xweş e
Ve sere sibe bayekî sar e, li min serma ye le daye..."
ax le daye
Denge top u cebirxanan li ser sînga mine
Le dayê, ve sibe çarnikare,ax lê lê dayê
ax lê lê lê daye

Hevale Eziz
"Edî tu çare tune, mirin 0 çuyin li ber me ye
Eger em teslîm bin ji, qedera me mirin e
Em jî li ser riya kerwana şehîda ne
Em hevudu hembez bikin,
Heqê xwe ji hev re helal bikin
Wext nîn e, berî ku guieyek were
Em ber bi gule herin
Nav bedengiyeke kur de
Wan tifingen xwe dane alî, rextên xwe ji xwe kirin
Defter û kaxizen xwe, cil u bergen xwe li ser hev danîn
U li agire wan niherîn
Her yekî du bombe,her bombayek li aliyekî navtengan
Bi xwe ve giredan 0 disan li hev niherîn
Wext hatibû;wext,wexta çuyine bu

Ba bu
Seqema serê sibê bu
Her der spî, her der gewher bu
Her der roni, her der muqedes bu
Jiyana xort, rojên bihurî bi bîra wi hatibu...

Zaroktî, mala mezin, koşka jor
Kuçe û kolanen teng, bîren kur
Bax u rez, av u çem, gund û zozan
Tirî u hejîrên bavu kalan
Keskesora barana biharan
Denge kahr û berxan
Govend bu
Jı rojên bihurî govend bi bîre hatibu
Dawet u dîlan li dar bu
Dinya mîna mehfureke rengîn a kurdî xweş
Mîna destaneke kevnar geş bu
Ew li sere gowendê bu
Coş li ser dil ken li ser ru
Ew govenkêşê dîlanê bu
Xwendin u dibistan dîsan xwendin u dibistan salen
unîwersîtê
Ev hemû, ev hemu niha li bîre wi bu
Bîr bubu kevokeka,bi firê ketibu

Dinya çiqas xweş, çiqas bedew bu
Kirase sipî çiqas li ve axa welatê kurdan hatibu
Be çek, bê pûsat,bê kiras 0 be veger
Lı ber çaven wi leylana berfa spî
Li ser dile wî gurmina denge şehîdan
Ma kî u kî li ser ve axê şehîd neketibu
U axa rehmete maç nekiribu...
Dinya çiqas xweş, çixas bedew bu
Kirase spî çiqas li ve axa welatê kurdan hatibu
Wî deste xwe bir ber eniya xwe u ji bo cara dawîn
Li dora xwe niherî
Li dûr, li dur reşahiya eskeran...
Li dûr, li dur teyrekî mezin î spî li firê bu
Bi basken spî, ji aliyen çiyan ber bi geliyan
Li şahîdiya wê roja nu bu
Baskên wî vekirî, çeperast, teyr bi ageh li fire bû
Ma jiyan ne mîna fira vî teyrî bu?
Ma jiyan ne fireke kurt û xweş li dinyayeke kambax bu?

Bîr dîsan li firê bu, hemu jiyan li bîre

Mal u malbat, xwîşk u bira
Ap u birazî, xal û xwarzî
Yek bi yek niha li ber çaven wî bu
Diya pîr a porspî li wir, li keleka wî bu
Ma wî her u her ji diya pîr a porspî re weha negotibû;
"Daye ez bî qurbanê
Ez berxê te, çavreşe bave xwe me
Iro jiyan e, sibe mirin e, mirin li ser sere me hemûyan e
Leledaye...
Eger te rojek xebera mirine bihîste
Tu bizanibe; min ruye xwe reş nekiriye
Berxê te, çavreşe we, Reşoye bavo şehîde weletê me ye..."

Ba, azman, herd, stêrk, roj, ewr, baran, derd, gul,
dawet, evîn, dayik, zarok, ken, girî, heval, rext, stran,
xew, tarî, bahar, av, çiya, gelî, çem, hêjîr, berû, çav,
dev, por, evîn, dayık, xwîşk, bira, gund, heval, zozan, dinya, evîn, hevî,
dinya, evîn, dayik, hevî, dinya, hêvî evîn... ..................... .................... ...........

Şîîr:Mehmet Uzun
Muzik:Ciwan Haco